Η αντίληψη του χώρου είναι άθροισμα εμπειριών
Όταν αναλογίζομαι την ανθρώπινη ύπαρξη σκέφτομαι πως ουσιαστικά, ο άνθρωπος «ορίζεται» μέσα από τις 5 αισθήσεις του. Οι αισθήσεις μας είναι αυτές που δημιουργούν την γέφυρα με τον έξω κόσμο, είναι αυτές που μας τον μεταφράζουν, που μας τον εξηγούν, πιθανά στον καθένα μας με διαφορετικό τρόπο.
Η γεύση είναι ίσως η πιο πολυδιάστατη από τις αισθήσεις, θα έλεγα τουλάχιστον σε ότι αφορά τα επίθετα που μπορούμε να προσδώσουμε στην εμπειρία που μας προσφέρει. Η γεύση επίσης επιδέχεται την προσωπική κρίση του καθενός, π.χ μου αρέσει το γλυκό, το πικρό, το ξινό, πράγμα που δεν συμβαίνει, ή όχι, με τόσο υποκειμενικό τρόπο, με τις υπόλοιπες αισθήσεις.
Ύστερα σκέφτομαι τη δουλειά μου, την ενασχόληση μου με το χώρο ως αρχιτέκτονας, πόσες φορές ως φοιτητές, δεν προσπαθήσαμε να προσθέσουμε με τρόπους “νεωτεριστικούς” την ακοή, την γεύση, την όσφρηση στις μακέτες και τους χάρτες που κατασκευάζαμε όταν αναλύαμε τις γειτονιές του Παρισιού.
Η αντίληψη του χώρου είναι άθροισμα εμπειριών
Όταν αναλογίζομαι την ανθρώπινη ύπαρξη σκέφτομαι πως ουσιαστικά, ο άνθρωπος «ορίζεται» μέσα από τις 5 αισθήσεις του. Οι αισθήσεις μας είναι αυτές που δημιουργούν την γέφυρα με τον έξω κόσμο, είναι αυτές που μας τον μεταφράζουν, που μας τον εξηγούν, πιθανά στον καθένα μας με διαφορετικό τρόπο.
Η γεύση είναι ίσως η πιο πολυδιάστατη από τις αισθήσεις, θα έλεγα τουλάχιστον σε ότι αφορά τα επίθετα που μπορούμε να προσδώσουμε στην εμπειρία που μας προσφέρει. Η γεύση επίσης επιδέχεται την προσωπική κρίση του καθενός, π.χ μου αρέσει το γλυκό, το πικρό, το ξινό, πράγμα που δεν συμβαίνει, ή όχι, με τόσο υποκειμενικό τρόπο, με τις υπόλοιπες αισθήσεις.
Ύστερα σκέφτομαι τη δουλειά μου, την ενασχόληση μου με το χώρο ως αρχιτέκτονας, πόσες φορές ως φοιτητές, δεν προσπαθήσαμε να προσθέσουμε με τρόπους “νεωτεριστικούς” την ακοή, την γεύση, την όσφρηση στις μακέτες και τους χάρτες που κατασκευάζαμε όταν αναλύαμε τις γειτονιές του Παρισιού.
Η αντίληψη του χώρου δεν ανήκει στις πέντε αισθήσεις, αλλά εντέλει είναι το άθροισμα των εμπειριών. Η χωρική αντίληψη είναι κάτι που καλλιεργείται. Υπάρχουμε με όλο μας το είναι σε ένα χώρο. Επηρεαζόμαστε από αυτόν, από τη σχέση μας με το περιβάλλον κι όμως τις περισσότερες φορές μας είναι αδύνατον να αντιληφθούμε την επιρροή που ασκεί πάνω μας.
Ο σχεδιασμός του χώρου, κινηματογραφικά ιδωμένος είναι ένα αφήγημα (narration), ένα αφήγημα με πολλές δυνατότητες εξέλιξης.
Ο Aldo Rossi στην “Επιστημονική αυτοβιογραφία” *, αναφέρεται με ποικίλους τρόπους στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και μετά την ολοκλήρωση του σχεδιασμού. Δηλαδή πως όταν σχεδιάζεις ένα χώρο περικλείεις στο σχεδιασμό και όλες τις δυνατές πιθανότητες εξέλιξης του.
“…Αντιλαμβανόμουν πως το κτήριο, για να ανταποκριθεί στις αλλαγές της ζωής, όφειλε να την οικοδομεί και να οικοδομείται ταυτόχρονα από αυτήν.” **
Πρόκειται για ιστορίες με πολλά εν δυνάμει, διαφορετικά γεγονότα που εκτυλίσσονται στο χώρο ανάλογα με τις δυνατότητες που αυτός προσφέρει. Ο χώρος δίνει τη δυνατότητα γέννησης.
Μιλώντας για γεύση και για χώρο, προκύπτει το ερώτημα: “Πώς μετατρέπεις τη γεύση σε χώρο;”, πώς τη μεταφράζεις;
“Quelle pensée habiter vous pour construire?” ήταν το θέμα εξετάσεων στο μάθημα φιλοσοφίας του 4ου έτους της αρχιτεκτονικής.
“Ποια σκέψη κατοικείτε για να κατασκευάσετε;” θα μπορούσε να είναι η μετάφραση.
Όταν σχεδιάζω ένα χώρο που σχετίζεται με τη γεύση οδηγούμαι νομοτελειακά να “κατοικήσω” τις αισθήσεις όπως η γεύση ή η όσφρηση. Πρόκειται για χώρους προορισμένους να υποδέχονται αυτή την εμπειρία και εγώ καλούμε να υποστηρίξω την λειτουργία αυτού του περίεργου μηχανισμού, χωρικά.
Συγκεντρώνομαι στις αισθήσεις αυτές ώστε να μου δοθούν οι κατευθύνσεις για το αφήγημα που θα εξελιχθεί, για την εμπειρία που θα βιωθεί.
Και όταν αφορά το κρασί τι άλλο θα μπορούσε να είναι ο χώρος εκτός από ετερόκλητος;
Σχεδιάζοντας το heteroclito βρέθηκα σε ένα κόσμο αισθήσεων.
Χρώματα, υφές, les bulles de champagne στα αστραφτερά ποτήρια, το γλυκό χάιδεμα του κρασιού.
Η διάσταση του ετερόκλητου ως έννοια έπαιξε έναν απελευθερωτικό ρόλο.
Όλα και τα πάντα εμπεριέχονταν, αλλά για το κρασί, γιατί αυτός είναι ο πρωταγωνιστής, αυτό δίνει τις αφορμές, αυτό είναι και η αιτία.
Και μέσα σε όλα αυτά που εμπεριέχει το ετερόκλητο, το κρασί, τη γεύση, την εμπειρία της οινοποσίας, μπήκε και ο παράγοντας χρόνος.
Ποιός είναι ο χρόνος ζωής ενός χώρου γεύσης-διασκέδασης;
Επιθυμούσα ο χώρος να είναι άχρονος, ήθελα να κουβαλάει μια ιστορία χωρίς να την έχει βιώσει. Ζητούσα αυτή την κλασικότητα που θα επέτρεπε στη δράση να εκτυλιχθεί ή όπως έγραψε ο αγαπημένος Aldo Rossi :
“…όπως οποιαδήποτε καλή μελέτη, την ενδιαφέρει απλώς να γίνει εργαλείο, όργανο, χώρος χρήσιμος για την αποφασιστική δράση που ενδέχεται να προκύψει” ***
* Επιστημονική αυτοβιογραφία/ Aldo Rossi /Βιβλιοπωλείον η Εστία / Αθήνα 1995. Μετάφραση Κωσταντίνος Πατεστος.
** Σελ.81
*** Σελ.157
Είμαστε απλά οι ιστορίες μας...
Σχετικά Άρθρα
Το κρασί ενώνει
Τα πρώτα 24 ωρα ήταν βασανιστικά. Τσιμπιόμουν, για να καταλάβω εάν αποτελούσαν αληθινά γεγονότα…
Χρώμα, η άλλη αίσθηση της γεύσης
Ρουμπινί, μέτριας έντασης με κεραμυδί ανταύγειες. Παραπλανεί στο μάτι με το απαλό του χρώμα,…
Περί ακρίβειας και άλλων δεινών
Με αφορμή των καθημερινό “βομβαρδισμό” των ΜΜΕ, περί ακρίβειας και πληθωρισμού, πως αντιμετωπίζουμε…
Time After Time
Ολοκληρώνοντας κείμενο -μίγμα αστικής περιήγησης, εικαστικής γνωριμίας και δοκιμής κρασιών-…
