Οι μητροπόλεις τον Αύγουστο είναι εκκωφαντικά ήσυχες. Την ημέρα μπορεί να τις ερωτευτείς -σαν το “Αγαπημένο μου ημερολόγιο” του Nanni Moretti, μόλις πέσει το σκοτάδι, να θέλεις να κρυφτείς -σαν την “Απόδραση από τη Νέα Υόρκη” του John Carpenter. Παραμονή της μαζικής θερινής εξόδου για τους ευρωπαίους εργαζόμενους, φτάνουμε οδικώς στο Μιλάνο, 9 παρά το πρωϊ. Πυξίδα μας, το τοτέμ της Generali στη CityLife. Είναι ωραίο οι πόλεις να εξελίσσονται, ο μόνος τρόπος να ζούνε αιώνια. Στο ραδιόφωνο Babo O’Riley των Who -αριστούργημα, μα δεν ταιριάζει με την ώρα. Βάζουν μια playlist να παίζει χωρίς συναίσθημα, το επάγγελμα του ραδιοφωνικού παραγωγού παρελθόν.  

Χωριζόμαστε στην Piazza Santo Stefano, καθένας έχει τους λόγους του που βρίσκετε εδώ. Τραβάω βόρεια για το περιβόητο Eataly. Παράκαμψη προς το έρημο Duomo -αστείο θέαμα, η πόλη ακόμα κοιμάται. Περιπλανιέμαι στα στενά της κατανάλωσης. Άσχημες βιτρίνες, κακόγουστα προϊόντα με Middle East προσανατολισμό. Κάποιοι “ναοί” μόλις άνοιξαν, βαριεστημένες πωλήτριες στο πεζοδρόμιο, με τσιγάρο στο χέρι. Ανέκδοτο να αντικρίζεις Montenapoleone και Spiga άδειες. Ανηφορίζω την Solferino, τα πάντα κλειστά λόγω διακοπών. Αγαπώ το δρόμο αυτό, ιδιαίτερα την διασταύρωση που βρίσκεται η Enoteca Cotti. Έχω περάσει ώρες σ’ αυτη την Μέκκα ιταλικών κρασιών, έχω μείνει ακριβώς απέναντι, σ’ ένα δωμάτιο του πρώτου ορόφου που είχε πάρει κλίση (κυριολεκτώ, δεν αστειεύομαι), έχω φάει υπέροχα στο ομώνυμο εστιατόριο, όμως πάντα χειμώνα. Τώρα, που πήγαν όλοι;   

Φτάνω στην Piazza Venticinque Aprile, στα δεξιά μου το Eataly, υπεραγορά ιταλικών τροφίμων και ποτών, με δεκάδες καταστήματα σε μόλις 11 χρόνια ζωής. Τσιτάτο τους “Siamo Innamorati” και το εννοούν. Απ’ το οπωροπωλείο στο ισόγειο, έως την κάβα στον δεύτερο όροφο, άψογα μελετημένα. Σε κάθε επίπεδο 2-3 σημεία που μπορείς να γευματίσεις, με pasta, pizza, panini και κρασί στο επίκεντρο. Τίποτα συγκλονιστικό, μα τόσο έξυπνα στημένα όλα. Αυθόρμητα αναρωτιέμαι, γιατί οποιαδήποτε ανάλογη προσπάθεια έγινε στην Ελλάδα (αν πραγματικά έγινε), απέτυχε; Οι λόγοι προφανείς. Πρωταρχικός λόγος της επιτυχίας τους είναι, ότι το πρώτο κατάστημα το άνοιξαν στο Τορίνο, δείγμα ότι απευθύνθηκαν εξαρχής στον Ιταλό καταναλωτή, με ιταλικά προϊόντα προσεκτικά διαλεγμένα ανά κατηγορία, περοχή, για όλες τις τσέπες. Στην κάβα, εύκολα και ακομπλεξάριστα στέκεται ένα οικονομικό καθημερινό κρασί, πλάϊ σε μια magnum φιάλη super tuscan. Υπάρχει αγοραστικό κοινό και για τα δύο. Βεβαίως και το εισόδημα είναι το βασικό κριτήριο στην κατανάλωση, όμως οι λαοί που έχουν βαθειά γαστρονομική κουλτούρα, ξέρουν να επιλέγουν το καλύτερο, σ’ αυτό που τους αρέσει και μπορούν να αποκτήσουν. 

Επιπλέον λόγος, οι Ιταλοί έχουν κατακτήσει τον κόσμο με τις πρώτες ύλες και την κουζίνα τους. Κατάφεραν το καθημερινό, “φτωχικό” φαγητό τους, να είναι ή πιο αναγνωρίσιμη κουζίνα  παγκοσμίως. Ο μέσος Αμερικανός, Ιάπωνας, Κινέζος ή Ινδός, δεν γνωρίζει τις σοφιστικέ γεύσεις του Piedmonte, έχει φάει επανειλημμένα όμως pasta και pizza και δεν είναι υπερβολή να υποθέσουμε ότι αποτελεί πλέον, τακτική τους διατροφική συνήθεια. Οι ιταλικές πρώτες ύλες  που κυκλοφορούν μαζικά, σίγουρα δεν είναι οι πιο ποιοτικές, ήξεραν όμως όταν όλοι οι υπόλοιποι “κοιμόμασταν”, να τις πλασάρουν σωστά. Το ελαιόλαδο που πούλαγαν στην βόρεια Ευρώπη και σε ηπείρους μακρινές, το παρουσίαζαν ως green gold. Πολλά έχουν γραφτεί για νοθεία στα τυριά τους, μα parmigiano, mozzarella και ricotta παραμένουν διάσημα. Τα ιταλικά κρασιά για μαζική κατανάλωση, συνήθως μετριότατα, όμως κατακλύζουν τα ράφια του πλανήτη. Έτσι λιοπόν, μετά την ανάπτυξη του δικτύου καταστημάτων εντός Ιταλίας, εύκολα ξεκίνησαν να εξαπλώνονται στον υπόλοιπο κόσμο. Έχεις προϊόν, έχεις δυνατό brand, οι αγορές σε περιμένουν.  

Πριν ξεκινήσω την επιστροφή προς το κέντρο, κάθησα για ένα καφέ, στο κιόσκι του Eataly στην πλατεία. Κοίταξα την ντιζαϊνάτη καρέκλα και με έκπληξη διάβασα κάτω από την εμπορική της επωνυμία, “Made in Albania” με μεγάλα γράμματα. Στην παγκόσμια πρωτεύουσα του design, βαλκανική εισβολή; Οι καιροί αλλάζουν ραγδαία κι εγώ αρνούμαι να το παραδεχτώ… 

Πριν συναντήσω την καλή παρέα για να επιστρέψουμε στην Laggo Maggiore, ένιωσα μια ακατάσχετη επιθυμία για κακές θερμίδες. Cannolo στην Corso Garibaldi ή Campari Shakerato στη Galleria; Ε ναι λοιπόν, Campari Shakerato! Συχνά αναρωτιέμαι, γιατί μ’ αρέσει αυτό το συνθετικό ποτό, μα καμιά φορά δεν πρέπει να σκεφτόμαστε, απλά ν’ απολαμβάνουμε. Στο διάσημο Camparino, με καλωσορίζουν μ’ ένα πνιχτό “buongiorno”. Κάθομαι με θέα το Duomo. Στα λιγοστά κατειλημμένα τραπέζια, τουρίστες πίνουν καφέ, τσάϊ κι αναψυκτικά. Ποτέ δεν κατάλαβα τους ανθρώπους, που “πιάνουν στασίδι” σε φημισμένα bar, για να καταναλώσουν οτιδήποτε άλλο εκτός από αλκοόλ. Η πρώτη γουλιά με κάνει κι ανατριχιάζω. Την στιγμή αυτή, δεν χρειάζομαι τίποτα περισσότερο. “Ρουφάω” τη ζωή κι αυτό μου αρκεί.